Czy dramatyczne życie i tragiczna śmierć uzasadniają trwające do dziś zainteresowanie postacią księcia Jeremiego Wiśniowieckiego? Co było w tym człowieku takiego, że już za życia stał się niekwestionowanym bożyszczem "narodu szlacheckiego"? Dlaczego do dziś postać ta wzbudza tak wiele emocji, również wśród zawodowych historyków, do których na ogół silniej przemawiają "szkiełko i oko" mędrca niż "czucie i wiara"? Dlaczego Jeremi wciąż ma tak wielu wielbicieli dla których jest wzorem wszelkich cnót rycerskich i równie wielu, a kto wie nawet czy nie więcej, zadeklarowanych wrogów, którzy uważają go za zwykłego watażkę i warchoła? Czy o popularności księcia zdecydowały głównie walory pióra Henryka Sienkiewicza, autora "Ogniem i mieczem"? A może odwrotnie, o karierze literackiego bohatera powieści zadecydowało wciąż żywe zainteresowanie tą postacią wśród ludzi interesujących się naszą historią (a nie zapominajmy, że w XIX w. i w początkach XX w. było ono znacznie wyższe i bardziej powszechne niż jest dzisiaj)? Z życiem i śmiercią Jeremiego wiążą się pytania, tajemnice i zagadki, a jak wiadomo, zagadki kuszą, a pytania zmuszają do szukania odpowiedzi i temu też zadaniu poświęcona jest ta książka.
Pasmo wspaniałych zwycięstw, choćby Kircholm (1605), Kłuszyn (1610) czy Chocim (1621). W wypadku ostatniego, tylko powstrzymanie nawały tureckiej, choć i to nie miało odpowiednika w ówczesnej Europie. Wiele poniesionych klęsk, jak pod Sasowym Rogiem (1610), a zwłaszcza Cecorą (1620). A jednak owe wielkie zwycięstwa i klęski są rzadziej niż lisowczycy przedstawiane na kartach powieści, w wierszach i na obrazach. Brakuje rzeźb, ale pojawiły się filmy, są drużyny harcerskie Lisowczyków, a nawet konne rajdy po ziemiach, które Aleksander Józef Lisowski, jak sam relacjonował, burzył i palił...Ciągle oddziałuje złożoność zjawiska, jakim byli lisowczycy, zasięg działań, odwaga i w rezultacie traktowanie, jak wyidealizowanych zagończyków, jednocześnie zaś groza, którą budzili, potępienie, jakie wywoływali, krwawe łzy ofiar i nieszanowanie praw boskich i ludzkich.
UWAGI:
Bibliogr. s. 299-[301].
DOSTĘPNOŚĆ:
Dostępny jest 1 egzemplarz. Pozycję można wypożyczyć na 30 dni